Maszyna dziewiarska

Public Projekty
1

Motywacja

Fascynuje mnie technologia kształtująca naszą rzeczywistość, którą łatwo jest przeoczyć. Codziennie nosimy ubrania składające się z ogromu przeplatających się włókien i łatwo przejść nad tym do porządku dziennego. Tymczasem wytworzenie tkanin, dzianin itp w sposób manualny wymaga ogromnej pracy. Pewnie dlatego jest to gałąź przemysłu, która bardzo wcześnie została zautomatyzowana.

Pierwsze (obsługiwane ręcznie) maszyny dziewiarskie pojawiły się w XVI wieku.

W 1805 roku Joseph Marie Jacquard opracował metodę sterowania nitkami osnowy za pomocą kart perforowanych (maszyna żakardowa).

Pod koniec lutego sprawdziłem czy są jakieś maszyny dziewiarskie na OLX. Znalazłem ofertę sprzedaży takiej oto maszyny.

Okazało się że na YouTube są filmy szczęśliwych użytkowników tej właśnie maszyny, istnieje community posiadaczy i dużo wzorów projektów dostępnych online.

Szalę decyzji “kupić czy nie kupić” przeważyło (na “kupić”) odkrycie, że w komplecie jest dodatek służący do programowania wzorów za pomocą kart perforowanych.

Na początku marca stałem się więc posiadaczem szwajcarskiej maszyny Passap DM-80. Maszyna była używana komercyjnie na przełomie lat 80 i 90. Kiedy interes przestał się opłacać została spakowana i przeleżała na strychu 30 lat. Stan techniczny był dość dobry, ale wszystko było przepełnione starym olejem maszynowym z dodatkiem kurzu z włóczki. Około miesiąca czasu zajęło mi rozmontowanie jej, wyczyszczenie, naoliwienie i złożenie z powrotem.

Cel

Celem projektu jest doprowadzenie maszyny do 100% sprawności. Używanie jej do tworzenia szalików, czapek, rękawiczek, swetrów na własne potrzeby i prezenty.

Status

  1. Udało się naprawić regulację wielkości oczka w tylnych saneczkach.
  2. Udało się wykonać pierwszy projekt z instrukcji obsługi maszyny.
  3. Regulacji wymaga mechanizm zmieniania kolorów włóczki. Zrobione.
  4. Element wyzwalający automatyczne zliczanie rzędów jest zjechany i nie zawsze podbija numer na liczniku. Wydrukowałem w HS 09.813.22_Trip_Cam_For_Row_Counter.stl, ale jest to wersja, która wyzwala tylko nowy wiersz na dodatku Deco, a nie na liczniku. Wersja której potrzebuję zawiera dodatkową wypustkę. Planuję wydrukować ją osobno i dokleić. Zrobione.
  5. Prawdopodobnie regulacji wymaga centerowanie podawania włóczki.
  6. Sterowanie za pomocą popychaczy nie było jeszcze sprawdzone.
  7. Potrzebny jest lepszy stojak do maszyny.
    Zakupiony przeze mnie Stół roboczy Scheppach 5907103900 nie jest idealny, bo posiada wzmocnienie na środku, które zatrzymuje opadanie dzianiny.
  8. Nie mam żadnej karty perforowanej do niej (ale jest generator online ).
  9. Wyczyszczenia i przetestowania wymaga mechanizm sterowania za pomocą kart perforowanych.

Obecnie maszyna dziewiarska znajduje się na strychu nad moim mieszkaniem, ale jeśli byłoby zainteresowanie i miejsce to mógłbym przywieźć ją do hackerspace.

Na pewno przydałaby mi się pomoc ze stojakiem do maszyny. Jeśli udałoby się stworzyć coś dedykowanego, to będę mógł przekazać zakupiony przeze mnie stół roboczy na rzecz hackerspace.

3 Likes
2

Wspomniany pierwszy projekt:

PXL_20250326_211250920
PXL_20250326_2112509201920×2560 626 KB

To taka próbka pokazująca różne możliwe do uzyskania faktury/własności dzianiny. Teoretycznie rękawica kuchenna.

4 Likes
3

Chętnie bym kiedyś zobaczył te maszynę na żywo.
Kedyś dawno temu babcia miała taka prosta maszynę dziewiarską polskiej produkcji i zrobiłem na niej kilka rzeczy.
Niestety potem maszyna gdzies przepadła.
Dokładnie te maszyny , marka “Moda MD22” widzę teraz powystawiane na OLX’ie dosłownie w cenie kebaba Maszyna dziewiarska MODA - PRL Kielce • OLX.pl

obraz
obraz1000×565 65.6 KB

Maszyna nie była programowana ale jakiś czas temu widizałem projekt w necie, że na bazie podobnej maszyny ktoś zrobił CNC z własnym napędem i podawaniem wielu kolorów.

4

Nawet znalazłem instrukcję do tej polskiej maszyny. Warto rzucić okiem bo większosć informacji o ściegach to jest niezależna od konkretnej maszyny. A same maszyny mają na pewno już ponad 50lat w tej chwili.

1 Like
5

Dzięki! Na pewno przejrzę. W tej instrukcji ciekawe jest dla mnie polskie słownictwo, bo czytałem głównie po angielsku i wiele elementów maszyny nie wiem jak się nazywa po polsku.
Jeśli chodzi o wzory, to pewnie mogą się przekładać, ale ta którą posiadam ma większe możliwości, bo:

  • jest dwupłytowa, a nie jednopłytowa – co znaczy, że część oczek może być nabierana na jednej płycie (i są to np oczka prawe) a część na drugiej (i wtedy są one lustrzanie odbite, tzw. oczka lewe) – w szczególności pozwala to łatwo robić ściągacze;
  • ma mechanizm popychaczy (ang pushers), które znajdują się bezpośrednio pod igłą… chodzi o to, że w zależności od wybranych opcji na saneczkach igła może wykonać jeden z trzech możliwych ruchów1 warunkowo, w zależności od tego czy popychacz jest dostatecznie wysoko;
  • popychacze mogą być automatycznie zmieniane (aktywne na nieaktywne, a nieaktywne na aktywne) przy ruchu saneczek w lewo, w prawo albo w obie strony
  • no i w końcu jest dodatek Deco, który steruje popychaczami w zależności od programu na karcie dziurkowanej… Co ciekawe składa się on z dwóch części. Jedna z nich zawiera bęben z zapadkami, który jest jakby pamięcią tymczasową. Dzięki temu, mimo że karta ma 40 kolumn, wzór może być powtarzany na większą szerokość (maszyna ma 179 igieł na płycie).

Na szczęście dokumentacji i wzorów nie brakuje :grinning:. Na tej stronie jest ponad 200 PDFów z projektami, wzorami i instrukcjami obsługi.

1 możliwe ruchy igły to:

  1. knit (czyli wykonanie nowego oczka, zrzucenie włóczki z poprzedniego rzędu)
  2. tuck (pobranie nowej włóczki przy pozostawieniu tej z poprzedniego rzędu)
  3. float (igła nieaktywna, włóczka z poprzedniego rzędu pozostaje, a nowa przechodzi bokiem pomijając igłę)
    Myślę, że dobrze wytłumaczone to jest tutaj.
1 Like
6

Czytając dokument od @miklo dochodzę do wniosku, że na jednopłytowej maszynie też można wiele, tylko wymaga to ręcznych manipulacji.
Np (strona 78) oczka można spruć i przerobić ręcznie lewe na prawe, w ten sposób robiąc ściągacze itp.
Jeśli dobrze rozumiem (strona 90), to jest specjalna pozycja igły zwana pozycją nawieszania, czyli jeśli igła jest w tej pozycji, to zrobi “tuck” zamiast “knit”. Czyli to co w mojej maszynie da się osiągnąć popychaczami i odpowiednim ustawieniem saneczek/zamka, na MD-22 da się osiągnąć inaczej.

7

Szukam jakieś animacji, żeby zobaczyć jak taka dwupłytowa maszyna działa.
A do tej mojej to znalazłem jeszcze taki stary film dydaktyczny (sądząc po muzyce to gdzieś z roku ~1985) na którym jest pokazane wszystko co trzeba żeby zrozumieć zasadę działania itd. I wszystko mi się przypomniało - do czego były niektóre elementy - np taka linijka z pleksi do ustawiania igieł.

Ta rękawica to jest rozumiem zszywana na końcu ?
Bo żeby robić profile zamknięte to chyba potrzebna maszyna z igłami na okręgu.

1 Like
8

I zródła do tego generatora:

9

Obejrzałem filmik (bo to jednak do mnie szybciej trafia niż oglądanie schematów) i faktycznie wszysko się da ale no… to jest ręczna masakra , która zabija cały fun z automatyzacji

10

Tak, zszyta po bokach. Na dwupłytowej maszynie da się robić profile zamknięte (“circular knitting”). Nie da się robić “circular” i mieszanych lewych/prawych oczek (ściągacza) jednocześnie.
Dobrze to pokazane jest w praktyce tutaj:

11

A czy na tej maszynie da sie zrobić z użyciem karty wzór, który ma więcej niż dwa kolory ?

12

Wygląda na to, że się da:

Ale mam tylko automatyczny zmieniacz 2 kolorów i nie mam dodatkowego masztu regulującego naciąg włóczki dla dodatkowych kolorów.

1 Like
13

@tocisz mogę przenieść ten wątek do publicznej cześci forum? Takim cudami warto się chwalić, a akurat ktoś spoza członków jest zainteresowany.

14

Tak. Nie zauważyłem, że jest kategoria publicznych projektów. Rzeczywiście, nie ma sensu ograniczać tego wątku tylko do Members.

1 Like
15

Działa już poprawnie.

16

Wyregulowany

17

Takie dziwne coś zrobiłem z pomocą popychaczy, więc można uznać, że wstępnie sprawdzone:

PXL_20250411_114550516
PXL_20250411_1145505161920×859 167 KB